Շիրակի մարզպետի աշխատակազմ

Օգոստոսի 27-ին Գյումրու <Տիրամայր Հայաստան> կենտրոնում տեղի ունեցավ ՀՀ Շիրակի մարզի հանրակրթական համակարգի հերթական օգոստոսյան խորհրդաժողովը, որին մասնակցում էր ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարի տեղակալ պարոն Մանուկ Մկրտչյանը: Մարզպետի տեղակալ Սեյրան Պետրոսյանն ընթերցեց Շիրակի մարզպետ Աշոտ Գիզիրյանի ուղերձն ուղղված խորհրդաժողովի մասնակիցներին: Ուղերձի ընթերցումից հետո Շիրակի մարզպետարանի աշխատակազմի կրթության, մշակույթի, սպորտի և երիտասարդության հարցերի վարչության պետ Սահակ Մինասյանը ներակայացրեց մարզի կրթական համակարգում իրականացված ծրագրերը, որի ամփոփ տեղեկատվությունը ներկայացնում ենք ստորև:

Մարզում գործում են 170 պետական հանրակրթական դպրոցներ, որոնցից 154-ը` մարզպետարանի, 16-ը` ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության ենթակայության: Դպրոցներից 4-ը տարրական են,    48-ը հիմնական, 2-ը` հատուկ, 1-ը` երեկոյան: Դպրոցներից   13-ն ունեն ավագ դպրոցի 3-ը` վարժարանի կարգավիճակ::

 

Աշակերտներիթվի ավելացումընախորդտարվանկատմամբբացատրվումէ 12-րդդասարանիավելացումով:

 

Երկու հատուկ դպրոցները իրականացնում են կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների համար նախատեսված կրթական ծրագրեր : Այդ դպրոցներում ընդգրկված են 164 երեխաներ:

2011-2012 ուստարվանից Գյումրու N1 ավագ, N 7, N 40, N11 և Արթիկի N 1 հիմնական դպրոցները ընդգրկված են ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցների ցանկում :

Ոչ պետական դպրոցներում սովորում են շուրջ 900երեխաներ:

 

 

Մարզի հանրակրթական դպրոցների դասարանների միջին խտությունը ցածր է հանրապետական միջինից, ինչը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ նորակառույց դպրոցական շենքերի մի մասը ոչ տիպային են և չունեն համապատասխան չափերի դասասենյակներ և, որ մեծ թիվ են կազմում թերբեռնված գյուղական դպրոցները : Այս ցուցանիշը մարզի քաղաքային դպրոցների համար 21.1 է, իսկ գյուղական դպրոցների համար 12.9 :

Բարձրագույն մանկավարժական կրթություն ունի մանկավարժների 85.5%-ը, բարձրագույն ոչ մանկավարժական՝ 3.1%-ը, միջին մասնագիտական մանկավարժական՝ 10.1%-ը, թերի բարձրագույն           1.3 %-ը : Միայն միջնակարգ կրթությամբ ուսուցիչներ համակարգում չեն աշխատում :

Մարզում գործում են 13 ավագ դպրոցներ, որից 10-ը Գյումրիում, 2-ը` Արթիկում և 1-ը Ախուրյանում: Սրանով մարզում ավագ դպրոցների ծրագիրը համարվում է ավարտված: Բացի սրանից մարզում գործում ևս 2 ավագ դպրոցներ, որոնցից մեկը ՀՊՃՀ համակարգում, իսկ մյուսը 2012-2013 ուստարվանից կգործի Գյումրու մանակվարժական ինստիտուտում :

 

 

Միջին և ավագ դպրոցներում կրթության մատչելիությանը էապես նպաստեց նոր ներդրված դպրոցահասակ երեխաների հարևան համայնքների դպրոցներ տեղափոխվելու երթևեկության հատուցման ծրագիրը: Այս նպատակով ՀՀ պետական բյուջեից կատարվել են հատկացումներ և կազմակերպվել է թվով 156 աշակերտների երթևեկությունը:

Նախադպրոցական կրթություն

Մարզում գործում են 49 նախակրթարաններ, որտեղ հաճախում են 4110 երեխաներ: Նախադպրոցական ուսումնական հաստատություններում ընդգրկված երեխաների թիվը դեռևս չի գերազանցում նախադպրոցական տարիքի երեխաների թվի 35%-ը: Խնդիրը մասամբ մեղմվեց <<Օգնություն նախադպրոցական տարիքի երեխաներին>> ծրագրի ներդրումով, որի արդյունքում մարզիգյուղական համայնքների թվով 13 դպրոցներում բացվեցին և գործում են նախադպրոցական խմբեր: Այդ համայնքների դպրոցներում շարունակվում է նախադպրոցական կրթական ծրագրերի իրականացումը, որի համար ՀՀ պետական բյուջեից հատկացվել է համապատասխան գումար: Ձևավորված 14 խմբերում ներգրավված են շուրջ 371 երեխաներ:

Մարզի 119 համայնքներից 60-ում չկան համայնքապատկան նախադպրոցական հաստատությունների համապատասխան շենքեր, 30-ում կան շենքեր (հիմնականում անմխիթար վիճակում), սակայն համայնքների ֆինանսական սակավ կարողությունների պատճառով մանկապարտեզներ չեն գործում: Գյուղական համայնքների ղեկավարների հետ համատեղ աշխատանքներ են տարվում նախադպրոցական կրթության կազմակերպման համար պայմաններ ստեղծելու և այն ավելի մատչելի դարձնելու համար :

2012 թվականի Համաշխարհային բանկի ֆինանսավորմամբ շարունակվեց Կրթության որակ և համապատասխանություն ծրագրի շրջանակներում <<Օգնություն նախադպրոցական տարիքի երեխաներին>> ենթածրագրի 2-րդ փուլը : Մարզի թվով 29 դպրոցներ ընդգրկվեցին այդ ծրագրում (3-ը Գյումրի, 1-ը Մարալիկ քաղաքներում, մնացածը գյուղական համայնքների դպրոցներում) : Սեպտեմբերից այդ հաստատություններում կգործեն նախադպրոցական խմբեր, որտեղ ընդգրկված են մոտ 790 երեխա : Ծրագիրը` համայնքային 25% ֆինանսավորմամբ գործելու է մեկ տարի: Խնդիր կա ծրագիրը, ինչպես նախորդ փուլում, այնպես այս փուլի ավարտին, դարձնելու շարունակական:    

Շենքային պայմաններ, նյութատեխնիկական բազա:

Հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների շենքերի հիմնանորոգման, վերանորոգման, մարզադահլիճների և մարզահրապարակների կառուցման, վերականգնման և նորոգման աշխատանքները շարունակական են և իրականացվում են ըստ առաջնահերթության : Խիստ առաջնահերթ հիմնանորոգման կարիք ունեն Հովունիի, Կապսի, Հայրենյացի, Արթիկի թիվ 8 դպրոցի դպրոցական շենքերը, մի շարք դպրոցների մարզադահլիճներ և մարզահրապարակներ:

 

 

Վերջին տարիներին էապես բարելավվել է նաև դպրոցական շենքերի ջերմամատակարարումը: Գնալով նվազում է հեղուկ վառելանյութի վառարաններ օգտագործող դպրոցների թիվը, ավելանում են ջերմամատակարարման համակարգով ջեռուցվող շենքերը:

Գազիֆիկացված կաթսայից սնվող ջեռուցում է իրականացվում մարզի 60 հանրակրթական դպրոցների շենքերում (36%): Նախորդ տարվա նկատմամբ այս թիվը աճել է 7-ով: 15 դպրոցների դպրոցական շենքեր ջեռուցվում են դարձյալ լոկալ համակարգով, սակայն, օգտագործում են դիզելային վառելիք: Էլեկտրաէներգիայով ջեռուցվող դպրոցների թիվը մարզում 44 է (26%): Հինգ դպրոցական շենքերի ջերմամատակարարման համակարգերի բարելավումը մտած է ծրագիր : Սակայն, դեռևս 42 դպրոցներում ջեռուցումն իրականացվում է հեղուկ վառելանյութի վառարաններով, ինչն իր արդյունավետությամբ, շահագործման հարմարավետությամբ և անվտանգության առումով զգալիորեն զիջում է ջեռուցման մյուս ձևերին :  

Կարևոր խնդիր է հեռահար ուսուցման համակարգի ներդրումը և դպրոցների, քոլեջների, բուհերի էլեկտրոնային ցանցի ընդլայնումը` նպատակ հետապնդելով 2012 թվականին ապահովել բոլոր ուսումնական հաստատությունների ընդգրկվածությունը հեռահար ուսուցման համակարգում : Դա, իր հերթին, ենթադրում է հեռահաղորդակցության և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ներդրման շարունակում ու զարգացում :

Մարզի դպրոցների համակարգչային սարքավորումներով ապահովվածության միջինը կազմում է 1 համակարգչին` 24.5 աշակերտ (հանրապետական միջինը 30.2 է ), 2009 թվականին այս ցուցանիշը 1 համակարգչին 30.6 աշակերտ էր (հանրապետական միջինը 40.2 էր) : Ինտերնետին միացված է մարզի հանրակրթական դպրոցներից 97-ը` 55.4%: Նախորդ տարվա այս ցուցանիշը 84 էր` 47.2 % : Այս հարցում դպրոցներին զգալի աջակցություն է ցուցաբերել Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոնը (ԿՏԱԿ) :

Նախատեսվում է 2012 թվականի վերջում մարզի հանրակրթական համակարգում մեկ համակարգչից օգտվող աշակերտների միջին թիվը հասցնել 20-ի:

 

Կարևորվում է դպրոցների համակարգչային սարքավորումների, համակարգչային ուսումնական կենտրոնների և Հայաստանի դպրոցների ինտերնետային ցանցի (ՀԴԻՑ) հնարավորությունների արդյունավետ օգտագործումը կրթական նպատակներով, այդ թվում նաև դասաժամերից դուրս ուսուցիչների և աշակերտների կողմից ինքնուսուցման նպատակով համակարգիչների ու ինտերնետի օգտագործման հնարավորությունը, դպրոցի էլեկտրոնային գրադարանում առկա ուսումնական ձեռնարկների արդյունավետ կիրառումը ուսումնական գործընթացում, ուսուցիչների կողմից էլեկտրոնային նոր ուսումնամեթոդական նյութերի ստեղծումը :

Պաշտոնական փաստաթղթերը, հրահանգներն ու կարգադրությունները, մասնավորապես միասնական քննությունների և ստուգումների մասին տեղեկատվությունը ժամանակին ստանալու տեսանկյունից չափազանց արդյունավետ է ՀԴԻՑ–ի միջավայրում դպրոցներին տրամադրված էլեկտրոնային փոստի օգտագործումը :

Մարզի երկու հատուկ դպրոցներում սովորում են կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող 164 երեխաներ:

2011-2012 ուստարվանից Գյումրու թթ. 1, 7, 11, 40 և Արթիկի թիվ 1 դպրոցներն ընդգրված են ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցների ցանկում : Այս դպրոցներում սովորում են 69 կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաներ, որոց կրթությունը լիարժեք կազմակերպելու նպատակով պետական բյուջեից հատկացվում է համապատասխան գումար :

2012-2013 ուսումնական տարվանից այս դպրոցների թիվը կավելանա ևս մեկով:

 

Կատարված աշխատանքների, ինչպես նաև առաջիկա ծրագրարը ներկայացնելուց հետո, խոսքը տրվեց ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարի տեղակալ պարոն Մանուկ Մկրտչյանին : Պարոն Մկրտչյանը ևս անդրադառնալով կրթական համակարգում իրականացվող բարեփոխումներին, նշեց, որ պետք է դրանք այնչափ լիարժեք և լրջությամբ իրականացնել, որ 50-60 տարի անց մեր գալիք սերունդները չնախատեն ավագներին, ոչ լիարժեք և անհասկանալի կրթական ժառանգություն թողնելու համար: Պարոն Մկրտչյանն անդրադարձավ դպրոցներում տեղ գտած մի շարք բացթողումներին, որոնք չնայած Շիրակի մարզին չէին վերաբերվում, բայց որպես բաց թողում մտահոգելու առիթ է տալիս, ինչպես օրինակ բերեց պարոն Մկրտչյանը, երբ մարզերից մեկի դպրոցում, աշակերտի բացակայությունն անցել է 200 ժամը, և տնօրենը որպես հարցի լուծում դիմել է նախարարություն : - Իհարկե տվյալ դեպքում ելքը մեկն է, նշեց պարոն Մկրտչյանը, ազատել զբաղեցրած պաշտոնից այդ տնօրենին կամ խիստ նկատողություն հայտնել իրեն և դասղեկին, ժամանակին հարցին ուշադրություն չդարձնելու համար: Նախարարի տեղակալն անդրադարձավ նաև դպրոցների զարգացման ծրագրերին, որոնք որպես կանոն բոլոր տնօրենների մոտ չնայած կան, բայց ծառայում են զուտ որպես մտահոգությունների կամ լավագույն դեպքում առաջարկությունների ծրագիր, և ոչինչ ավելի, քանզի մրցույթներին ներկայացված և ոչ մի նման ծրագիր, կյանքի չեն կոչվել, հույսը դնելով պետական ծրագրերին:   Պարոն Մկրտչյանը հորդորեց խորհրդակցության մասնակիցներին անկախ առկա դժվարություններից ջանք ու եռանդ չխնայելու մատաղ սերնդի ճիշտ և որակյալ դաստիարակման գործում :